Kolonia
Tak zatytułowałem grupę rzeźb, które zaprojektowałem dla przestrzeni zielonej w okolicy Glinianek Włościańskich/Fortu Buraków na obszarze Sadów Żoliborskich w Warszawie (okoliczni mieszkańcy nazywają to miejsce po prostu Górkami).
Zwyczajowo mówi się, że teren Sadów Żoliborskich dzieli się na szereg kolonii. Gdy większa ilość ptaków założy gniazda blisko siebie, takie zjawisko również nazywamy kolonią.
Moje rzeźby to abstrakcyjne, geometryczne formy, korespondujące z modernistyczną architekturą osiedla. Kompozycja cylindra i dysku, umieszczona nad ziemią na ażurowych stalowych nogach (na nogach stoją dwie większe formy, najmniejszą zawiesiłem między drzewami, ponad głowami ludzi). Każdy cylinder składa się z dziesiątek połączonych ze sobą wiklinowych modułów, nadających rzeźbie fakturę podobną do kolby kukurydzy, owocu maliny, podmorskiego koralowca, pszczelego plastra czy też wielokomórkowych struktur widzianych pod mikroskopem.
Wiklinowe moduły zaprojektowałem tak, by potencjalnie mogły zachęcić ptaki (najbardziej liczę na szpaki i wróblowate) do założenia w nich gniazd. Z tego, co wiem, nie były dotychczas robione poważne próby wykorzystania wikliny jako materiału budek dla ptaków. Jest to eksperyment.
Jeśli ptaki tam nie zamieszkają, to rzeźby będą spełniały wyłącznie funkcję sztuki w przestrzeni publicznej dla ludzi. Jeśli ptaki założą gniazda w tych zaprojektowanych dla nich apartamentowcach wielorodzinnych, na co od początku liczę, będziemy mogli mówić o rzeźbie służącej różnym gatunkom odbiorców: dla ludzi do oglądania, dla ptaków do mieszkania.
Ważna jest dla mnie dzikość tego miejsca, na obszarze Górek nie ma brukowanych ścieżek ani latarni, jest dużo trawy i pięknych drzew. Mam nadzieję, że udało mi się wkomponować moje rzeźby w ten krajobraz w harmonijny sposób. To miejsce w swojej obecnej formie, to prawdziwy skarb. W mieście, w którym znaczna część skwerków, małych parków, zielonych przestrzeni dających oddech mieszkańcom, została w ostatnich dekadach oddana na żer deweloperom i zabudowana bez umiaru, musimy walczyć o zachowanie tych nielicznych miejsc, które się jeszcze ostały.
Realizacja jest możliwa dzięki temu, że mój projekt, jako jeden z wybranych w otwartym ogólnopolskim konkursie, dofinansowano ze środków programu własnego Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku pn. Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej – 2024 pochodzących z budżetu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Dziękuję WSM (administratorowi terenu), społeczności Owocowe Sady Żoliborskie i generalnie sąsiadom z osiedla Sady Żoliborskie oraz lokalnemu stowarzyszeniu Fulltura za wspieranie projektu.
Wyprawa na latające ryby
jest to instalacja składająca się 5 wiklinowych łodzi, zawieszonych ponad stawem parkowym w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Moja ingerencja jest pomyślana jako dodatek, przyprawa, podkreślająca piękno miejsca, w którym działałem. Ważne jest dla mnie wkomponowanie sztuki w krajobraz tak, by stworzyć nową, harmonijną całość, wyciągającą ukryty potencjał miejsca. Ten odcinek stawu, okolony drzewami, przywodzi na myśl pradawne, śródleśne uroczysko.
Łodzie lecą wzdłuż stawu w sobie tylko znanym kierunku. Żeby wyprawić się na spotkanie latających ryb, trzeba mieć latające łodzie – taka myśl mi przyświecała.
Wernisaż miał miejsce pod koniec września 2024. Zapraszam do odwiedzenia CRP w Orońsku, moje łodzie na razie z parku nie odlatują.
Wielbłądy
oto zdjęcie moich Wielbłądów, grupy rzeźb, które przez najbliższe dwa lata można oglądać w lesie Roumare nieopodal Rouen we Francji, w ramach 2 edycji wystawy landartu La Foret Monumentale. Wernisaż miał miejsce pod koniec czerwca 2024. Wystawa jest czynna całą dobę, spacer po lesie jest bardzo przyjemny. Polecam wizytę tam każdemu z Was, kto w ciągu tych dwóch lat w tamte okolice przypadkiem zawędruje.
Moje wielbłądy nie są realistycznym przedstawieniem zwierzęcia, to raczej abstrakcyjna zabawa z rozszerzającą się i zawężającą formą. Są to formy, z którymi eksperymentuję już dobre kilka lat i wiele jeszcze pomysłów chodzi mi po głowie.
Rzeźby projektowałem do tego konkretnego miejsca w lesie, gdzie rozłożyste, okazałe dęby stoją w pewnej odległości od siebie, przepuszczając przez korony sporo światła, dzięki czemu dno lasu jest soczyście zielone, bujnie porosłe paprociami. Złoto korowanej wikliny pasowało mi do tej zieleni. Chciałem wkomponować się w ten zastany krajobraz coś, co podkreśli jego wyjątkowe piękno. Kroczące, czy też lewitujące wśród zieleni duchy, których widok sprawi, że przechodzień zastanowi się nad pięknem tego fragmentu lasu.
Specjalnie postawiłem rzeźby w pewnej odległości od leśnej ścieżki, by zwiedzający las ludzie oglądali je nie z bliska, w detalu, ale jako element krajobrazu, nierozerwalnie połączony z otaczającym lasem. To wkomponowanie moich rzeźb przestrzeń, w której przyszło mi pracować, a nie rzeźby same w sobie, mnie tu najbardziej interesowało.
Spośród 13 prac zainstalowanych w lesie, 9 zostało wybranych w trwającym około roku konkursie spośród ponad 320 zgłoszeń z całego świata. Prócz moich wielbłądów było to jeszcze wspaniałe stado drewnianych dzików autorstwa Ewy Dąbrowskiej.
Jan Sajdak
Urodzony w 1987 roku, dyplom z wyróżnieniem w 2016 roku w pracowni prof. A.J. Pastwa na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Stypendysta Instytutu Adama
Mickiewicza i m.st.Warszawy w 2018 r. Dwukrotny uczestnik Festiwalu Landart w Starym Bublu. Realizował swoje projekty w Polsce, Brazylii, Niemczech, Belgii, Armenii, we Francji i
na Słowacji.
Zajmuje się wieloma dziedzinami sztuki, eksperymentuje. Ważnym obszarem jego ekspresji jest landart, sztuka sworzona z naturalnych materiałów i umieszczana pod gołym niebem,
w harmonii z otaczającym krajobrazem.
Od lat rozwija swoje projekty plecionych nadrzewnych gniazd dla ludzi.
Muzyk, gra na afrobrazylijskim instrumencie berimbau.
Wystawy i festiwale:
2024 realizacja grupy rzeźb „Camels” w lesie Roumare koło Rouen we Francji, w ramach wystawy Foret Monumentale
2024 projekt „Kolonia”, laureat ogólnopolskiego konkursu „Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej”, CRP w Orońsku
2024 Wioska i Totem, wybrzeże Saskiej Kępy, Warszawa
2023 laureat międzynarodowego konkursu na projekty artystyczne na wystawę Foret Monumentale we Francji
2023 kurator i artysta pokazujący prace na wystawie „Sztuka organiczna z Dąbrowy Dolnej” w galerii Stara Łaźnia w Suwałkach
2023 wystawa indywidualna na V Światowym Festiwalu Wikliny i Plecionkarstwa w Poznaniu
2023 monumentalna instalacja „Łuki”, Noc Kultury, Lublin
2022 landart „Liście”, razem z Ewą Dąbrowską, Dorohucza, Polska
2022 projekt i wykonanie rzeźby Syrenki dla warszawskiej dzielnicy Wawer
2022 Festiwal Kunstroute, Kyllburg, Niemcy
2022 landart „Płomyki”, Oravska Polhora, Słowacja
2021 Landart Festiwal pod Babią Górą, Zawoja
2021 Międzynarodowy plener „Wiklina w Arboretum”, Bolestraszyce
2020 Rzeźby organiczne w Fosie Cytadeli Warszawskiej
2020 Kurator i artysta pokazujący prace na wystawie „Leśniczówka. Sztuka organiczna z Dąbrowy Dolnej”, galeria BWA w Kielcach
2019 „Magic Forest” festiwal landartu w górach południowej Armenii, wioska Tandzaver
2019 Wystawa „Wiklina w Arboretum”, Bolestraszyce
2019 Landart Festiwal, Podlaski przełom Bugu
2019 Akcja Landartowa „Kunstroute Kyllburg” w Kyllburgu, Niemcy
2018-2019 Rezydencja artystyczna w Kilombo Tenonde w stanie Bahia w Brazylii, możliwa dzięki wsparciu Instytutu Adama Mickiewicza, pażdziernik 2018 – styczeń 2019
2018 Rekin-młot, rzeźba z recyklingowanego plastiku dla akcji National Geographic „Planeta albo plastik”, Gdyńskie Akwarium
2018 Żółw szylkretowy, rzeźba z recyklingowanego plastiku dla akcji National Geographic „Planeta albo plastik”, Warszawskie Zoo
2018 Wystawa Landartu „Dolers”, Dendermonde, Belgia
2018 „Dla wierzby”, witraże w dziuplach starego drzewa w fosie warszawskiej cytadeli, stypendium artystyczne m.st. Warszawy
2017 Landart festiwal, Podlaski Przełom Bugu
2017 Wystawa „5 ton rzeźby z Orońska”, ogród BUW
2017 Wystawa „Czyń lub giń”, galeria Lokal 30, Warszawa
2017 Wystawa „Miasto Gwiazd”, Żyrardów
2017 Festiwal Wioska Teatralna, Węgajty
2017 Wystawa grupy m37a „Fullkolor” Kraków
2017 Wystawa „Zielone Orońsko” Centrum Rzeźby Polskiej Orońsko
2016 Wystawa Coming Out najlepsze dyplomy ASP, Warszawa
2016 Wystawa rzeźby w metalu „1000°C w rzeźbie ”, ASP w Łodzi
2016 „Pełne zanurzenie”, Fundacja Sztuczna, Warszawa
